Από τον Άλαν Μπέιτς που ζητά από τον «φίλο» του, «Αλέξη Ζορμπά» να του μάθει να χορεύει, στο κλασικό πλέον φιλμ του Μιχάλη Κακογιάννη, στην Ελλάδα του 2024, των Σεπολίων του Γιάννη Αντετοκούνμπο, των κοινωνικών αποκλεισμών, των γκέτο. Αυτό είναι το ξεκίνημα του documentary, No Cap: 2 Years of Light, το οποίο έρχεται στα σινεμά. Ό, τι γλυκανάλατο διαθέτει αυτό το ντοκιμαντέρ είναι στην αρχή και στο τέλος του. Ό, τι ωμό υπάρχει θα το βρείτε στη μέση, όπως ένα κακό ψήσιμο. Εδώ όμως καταναλώνεις με μανία.
Ο Light είναι η κεντρική φιγούρα του βιογραφικού ντοκιμαντέρ, καθώς επί δύο χρόνια είχε μια κάμερα να τον ακολουθεί σε συναυλίες και αμφιλεγόμενες στιγμές της ζωής του. Μια ειλικρινής, ανόθευτη καταγραφή της ζωής για τη ζωή του Nero Greco, ενός εκ των πιο σημαντικών παραγόντων της εγχώριας σκηνής ενός είδους μουσικής που τραβάει τα βλέμματα με την αρνητική επικαιρότητα που παράγει.
Δεν είναι τυχαίο που στα πρώτα δευτερόλεπτα του ντοκιμαντέρ υπάρχουν κάποια στατιστικά στοιχεία για το προσδόκιμο της ζωής των ράπερ.
In Light of recent events
Καθώς το ντοκιμαντέρ κυλάει, ο θεατής γίνεται κοινωνός των προσωπικών βιωμάτων του Light: Ένα παιδί διαπολιτισμικής οικογένειας (ο πατέρας Πόντιος, η μητέρα από την Κένυα) το οποίο αντιστέκεται σθεναρά και με αυτοπεποίθηση στο bullying των συμμαθητών ως προς το χρώμα του. Ο πατέρας του είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας της νύχτας, τον οποίον ο Light ξεκάθαρα θαυμάζει. Οι γονείς του χωρίζουν (όταν εκείνος είναι 5) και η μητέρα του μετακομίζει στα Γιαννιτσά.
Η σχέση με τον πατέρα του είναι κομβική: Στην εξιστόρηση της ζωή του, ο σκηνοθέτης Ντένης Ηλιάδης, συμπεριλαμβάνει πλάνα από τα γεγονότα όσων συμβαίνουν στη χώρα. Από τον Σημίτη που βγάζει τα πρώτα χαρτονομίσματα σε ευρώ, στο 2004 των Ολυμπιακών Αγώνων και της κατάκτησης του Euro, στο 2009, στο σκάσιμο της φούσκας και το ξέσπασμα της χρήσης. Παράλληλη είναι και η πορεία του πατέρα του Light: Από την άνθηση στην πτώση. Ο πατέρας του χρεοκοπεί και πηγαίνει φυλακή. Οι επιπτώσεις στον θαυμαστή γιο του είναι αναπόφευκτες.
Η εφηβεία του Light είναι παραβατική -μάλιστα, μπροστά στην κάμερα λέει για μια γειτονιά όπου έχει πουλήσει «μαύρο». Ο ίδιος ξεναγεί τον θεατή σε γειτονιές – γκέτο της δυτικής Θεσσαλονίκης, αλλά και στον Δενδροπόταμο, έναν καταυλισμό Ρομά. Εκεί που τον λατρεύουν και τον θεωρούν δικό τους, αλλά και εκεί «μπορεί να βρει κανείς τα καλύτερα όπλα και ναρκωτικά» όπως λέει ένας από τους κατοίκους που μιλάει στην κάμερα -ή κάπως έτσι το λέει.
Το γεγονός που έμελλε να τον συγκλονίσει συμβαίνει το 2018, όταν ο πατέρας του πεθαίνει απροσδόκητα. «Μου είχε τηλεφωνήσει μια ημέρα πριν και του είπα πως θα τον πάρω πίσω» θυμάται εκείνος μπροστά στην κάμερα. Αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που μιλήσαν. Σύμφωνα με τον ίδιο, πέρασε πολύς καιρός για να καταφέρει να διαχειριστεί αυτήν την απώλεια.
Κάμερες στη μαμά
Η μητέρα του Light είναι από τις παρουσίες στο ντοκιμαντέρ που κερδίζουν το ενδιαφέρον. Ο δομημένος της λόγος φανερώνει μια προοδευτική γυναίκα, μια στοργική αλλά όχι υπερπροστατευτική μητέρα, ένα συγκροτημένο άτομο που θέλει ο γιος της να είναι ευτυχισμένος με ό, τι κάνει. Ωστόσο, δεν θα σιωπήσει όταν δεν θα συμφωνήσει.
Με περιπαικτικό ύφος αναφέρεται σε όσα ακούγονται για τις γυναίκες στα τραγούδια του. Αυτό είναι τόσο αντιθετικό, αν σκεφτεί κανείς πως εκείνος έχει ζήσει τι θα πει κακοποίηση, όταν ο πατριός του χτύπησε τη μητέρα του. Ο Light του επιτέθηκε και τότε ο πατριός του του έκανε ασφαλιστικά μέτρα.
Το μελανό σημείο
Αν υπάρχει ένα πολύ άβολο σημείο στο ντοκιμαντέρ -και μιλάμε για ένα ντοκιμαντέρ από το οποίο περνούν όπλα, μαχαίρια, βίαιες επιθέσεις, υπονοούμενα και αναφορές για ναρκωτικά, είναι αυτά που ακούγονται για τις γυναίκες.
Ο τρόπος προσέγγισης -και προς τιμήν των συντελεστών και της εταιρείας παραγωγής, Panic, είναι εξίσου άφιλτρος. Ακούγονται πράγματα προσβλητικά για τις γυναίκες, όπως άλλωστε και στα τραγούδια του Light, ενώ υπάρχουν δύο νεαρές γυναίκες που μοιράζονται τις απόψεις τους γύρω από το θέμα: Η μία είναι συνεργάτιδα του Light, η οποία θεωρεί πως ένας καλλιτέχνης θα πρέπει να λέει ό, τι σκέφτεται και να εκφράζεται ελεύθερα. Η άλλη, είναι μια τραγουδίστρια η οποία θεωρεί άκρως προσβλητική αυτή τη συμπεριφορά, το περιεχόμενο και το μήνυμα.
Είναι πραγματικά λυπηρό να βλέπεις ένα νέο κορίτσι να υποστηρίζει αυτήν την κραυγαλέα υποτιμητική συμπεριφορά προς τις γυναίκες. Ήταν ό, τι πιο αμήχανο έχω ζήσει τους τελευταίους μήνες και δεν είναι πως είμαι κλειδωμένος στο σπίτι μου, διαβάζοντας βιβλία.
Η τελική αναμέτρηση
Ο Ντένης Ηλιάδης στήνει μαεστρικά την προτελευταία σκηνή, αυτήν πριν από την κάθαρση, μαεστρικά. Αντιπαραβάλλει τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μεταξύ του Light και του Snik στα Mad Awards, με μια επίσκεψη του πρώτου στις Φυλακές του Αυλώνα, εκεί όπου θα έδινε μια συναυλία για τους κρατουμένους. Πού θα περίμενες να πραγματοποιηθούν έκτροπα και πού να θα ένιωθες την αγάπη στον αέρα; Ρητορικό το ερώτημα, αλλά ενδεικτικό της παράνοιας.
Η κάμερα που παρακολουθεί τον Nero Greko καταγράφει όλο το ξυλίκι ανάμεσα στις ομάδες του Light και του Snik. Επιπλέον, ο θεατής παρακολουθεί όλο το σκηνικό: Πώς ξεκίνησε, πώς κλιμακώθηκε, πως έφτασε στο τέλος.
Μιλώντας για το τέλος, παρακολουθούμε συγκεντρωμένη την οικογένεια του Light στο σπίτι του στην Αθήνα, για να γιορτάσει τα Χριστούγεννα. Η «κάθαρση» που λέγαμε πριν…
Ανακεφαλαιώνοντας
Αν θέλει κανείς να αντιληφθεί τι συμβαίνει στις γειτονιές λιγότερο «φωτισμένες» γειτονιές της Αθήνας και της επαρχίας, το No Cap: 2 Years of Light θα του δώσει μια γενναία δόση ρεαλισμού. Ίσως παραπάνω από εκείνη που να μπορεί να αντέξει.
Το υλικό του ντοκιμαντέρ είναι πράγματι αξιόλογο, καθώς η Panic πετυχαίνει αυτό που επιδίωκε: Να παρουσιάσει τη στυγνή αλήθεια, όχι επιφάσεις της, ούτε ωραιοποιήσεις της. Ο Light δήλωσε μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ πως ένιωσε αμηχανία στην αρχή από την παρουσία της κάμερας σε κάθε του βήμα, αλλά από κάποιο σημείο και έπειτα, συνήθισε, οπότε δεν υπήρχε καμία επιτήδευση από την πλευρά του.
Και αυτό φαίνεται. Τον βλέπουμε να κάνει drifting στο Βερολίνο και να πηγαίνουν αστυνομικοί, τον βλέπουμε να γίνεται έξαλλος όταν το γύρισμα ενός video clip δεν πηγαίνει όπως το σχεδίαζε, τον βλέπουμε επίσης να πηγαίνει με τον συνεργάτη του στον Λαγκαδά -ο οποίος ήταν παιδικός του φίλος και τον κάλεσε να πάει στην Αθήνα για να δουλέψουν μαζί. Εκεί, βοηθά οικονομικά ένα καταφύγιο αδέσποτων σκυλιών.
Αν κάτι δεν λειτούργησε σωστά στο ντοκιμαντέρ ήταν η απουσία περισσότερων γραφικών, το οποίο θα βοηθούσε περισσότερο στην κατανόηση όσων βλέπουμε, καθώς και το back and forth που επιχειρεί ο σκηνοθέτης.
Δείτε το trailer πατώντας εδώ.
