Μυθοπλασία θα μου πεις. Αν θέλεις να μάθεις τι σημαίνει “Θατσερισμός” δεν περίμενες μια σειρά που τα φορέματα ενός κεντρικού χαρακτήρα γίνονται copy paste στο Topshop. Κι όμως, για την τραγωδία στο Άμπερφαν, την μαύρη μέρα στην ιστορίας της Ουαλίας που σκοτώθηκαν 116 παιδιά στο σχολείο τους εξαιτίας της κατολίσθησης, ενημερώθηκα από τον τρίτο κύκλο της σειράς. Μαζί με εκατομμύρια μη Βρετανούς υπηκόους. Πόσοι Άγγλοι γνωρίζουν για το Μεγάλο Σεισμό της Θεσσαλονικής το 1978;

Και για το Big Smoke του Λονδίνου το 1952, τη χειρότερη ατμοσφαιρική μόλυνση όλης της ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου ήξερα ελάχιστα πριν δω τον Τσόρτσιλ στο “Στέμμα” να διαχειρίζεται την κρίση. Δεν είχα ιδέα ότι χάθηκαν 12.000 άνθρωποι. Ας είναι καλά η Wikipedia. 

Αυτό θεωρώ επιτυχία μιας τηλεοπτικής σειράς, τη στιγμή που παρακολουθείς το επεισόδιο να κάνεις παράλληλα έρευνα στο Google και στη Wikipedia για τα ιστορικά γεγονότα που περιγράφει. Ήξερα επί παραδείγματι ότι στην βασιλική οικογένεια δεν έκανε ποτέ σωστό fit in η Νταϊάνα. Ο δημιουργός της σειράς Πίτερ Μόργκαν το δήλωνει “κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να τα παρουσιάσουμε σωστά. Μερικές φορές χρειάζεται να απομακρύνεσαι από την ακρίβεια, καθώς αληθινά πρόσωπα τοποθετούνται σε καταστάσεις μυθοπλασίας, αλλά ποτέ δεν πρέπει να παραβλέπεις την αλήθεια” και αυτό αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον για πραγματικά ιστορικά πρόσωπα, τα περισσότερα εν ζωή και είναι η μαγεία ενός πάρα πολύ ακριβού και προσεγμένου βρετανικού σίριαλ.Η τέταρτη σεζόν του Στέμματος κάνει αναφορά στο καμάρι της Θάτσερ, τον αγαπημένο της γιο Μαρκ που βγήκε εκτός πορείας σε Ράλι Παρίσι – Ντακάρ το 1982, χάθηκε για έξι ημέρες και φυσικά το αλατοπίπερο στην ιστορία ήταν οι απλήρωτοι λογαριασμοί σε ξενοδοχεία και οι φουσκωμένοι λογαριασμοί του κακομαθημένου πλουσιόπαιδου στα μπαρ που έπινε το βάρος του σε αλκοόλ- όπως κάθε  νέος Άγγλος που σέβεται τον εαυτό του στις διακοπές του. Και καλά η Σιδηρά Κυρία βάζει τα κλάματα σε επίσκεψη της στο Μπάκιγχαμ. Και η παραδοχή της ότι ο γιος της είναι το αγαπημένο της παιδί σοκάρει τη Βασίλισσα που περνάει ένα ολόκληρο επεισόδιο για να γνωρίσει τα τέσσερα παιδιά της. Και το επεισόδιο πραγματεύεται- μάλλον δηκτικά, τις ανασφάλειες της Βασίλισσας να εκπληρώσει το ρόλο της μητέρας.

Αλήθεια, τι υπονοεί η σειρά και εμείς το επιτρέπουμε; Ότι γυναίκες σε θέσεις εξουσίας δεν μπορούν να υπηρετήσουν το πρότυπο της καλής συζύγου και στοργικής μητέρας; Λαϊκισμός που ταιριάζει στη Sun και στα πρωτοσέλιδα του βρετανικού τύπου. Η μητέρα Ελισάβετ στη σειρά ζητά από τον γραμματέα της να της ετοιμάσει ενημερωτικές οδηγίες για το χαρακτήρα των παιδιών της. Ανακαλύπτει τυχαία ότι ο μικρότερος γιος της είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, η κόρη της περνάει κρίση ταυτότητας και νιώθει άσχημη σε σύγκριση με την νύφη της, ο Άντριου θεωρεί τον εαυτό αποκομμένο από τον απλό κόσμο και ο Κάρολος είναι ένας κακομαθημένος εγωιστής που φέρεται αισχρά στη σύζυγό του. Και η Βασίλισσα του Netflix ανακαλύπτει ότι δεν ήταν το σωστό μητρικό πρότυπο. Το τέλειο. Το αψεγάδιαστο.

Μια νέα γυναίκα φέρνει στο κόσμο τον πρωτότοκο γιο της και τον αφήνει στα χέρια των έμπιστων νταντάδων του γιατί δεν θεωρεί σωστό να τον αναγκάσει ως μωρό να την ακολουθήσει στα ταξίδια της στην Κοινοπολιτεία. Ένα παράδειγμα της σημερινής εποχής μιας εργαζόμενης μητέρας που οι περισσότεροι έχουμε συναναστραφεί και δεν ανήκει σε αριστοκρατικά σαλόνια: Μια νέα μητέρα επιστρέφει στο γραφείο/ εργασία της και αφήνει το μωρό της στα χέρια μιας γιαγιάς, μιας αμοιβόμενης οικιακής βοηθού ή στον παιδικό της γειτονιάς. Αντιλαμβάνομαι ασφαλώς τις ταξικές διαφορές, τις ουσιαστικές ταξικές διαφορές, αλλά η ουσία είναι η εξής, κάθε εργαζόμενη μητέρα κουβαλά ενοχές γιατί νιώθει ότι πρέπει να ανταποκριθεί σε πρότυπα παραδοσιακά που πλέον είναι άτοπα και λειτουργούν εγκλωβιστικά.  

Και για όσους έχουν διαβάσει πέντε βιογραφίες για την βασιλική οικογένεια της Αγγλίας ή τα δημοσιευμάτα των tabloids, ο Κάρολος ήταν τόσο κακομαθημένος από την γιαγιά του και μητέρα της Ελισάβετ που άργησε να καταλάβει τι σημαίνει να είσαι ο πρωτότοκος του Στέμματος. Την λατρεύει περισσότερο από τα τρία αδέλφιά του. Η Άννα έχει δηλώσει με την γλώσσα που σπάει κόκκαλα (μόνο οι ψεκασμένοι τα πιστεύουν αυτά για την άστοργη μητέρα σε ελεύθερη μετάδοση) ότι η μητέρα τους ήταν εξαιρετικά στοργική σε συνέντευξη της στο BBC το 2002. Η Άννα δέθηκε με την μητέρα της ως έφηβη και σε εκείνη χρωστά την αγάπη της στα άλογα. Η αγαπημένη της βραδιά off duty ήταν το ρεπό της νταντάς Μέιμπλ που η Βασίλισσα έκανε μπάνιο τα παιδιά της, τα έντυνε, τα έβαζε για ύπνο και τους διάβαζε παραμύθια. Όταν έκανε τον Πρίγκιπα Άντριου ήταν ήδη οκτώ χρόνια στο θρόνο και μπορούσε να χαλαρώσει και να αφιερώσει περισσότερο χρόνο παίζοντας με τα παιδιά της. Το τελευταίο της παιδί, ο Έντουαρντ, ακόμη και σήμερα περνάει τα περισσότερα σαββατοκύριακα με τους γονείς του.

Η Ελισσάβετ είναι έξοχη γιαγιά και το μαρτυρούν οι άνθρωποι που εργάζονται στο Παλάτι. Τι έχει εκμυστηρευτεί η ίδια σε φίλες της. Ότι στην αρχή την φόβισε η μητρότητα γιατί δεν ήξερε αν θα ήταν αρκετά ικανή. Κι αυτό είναι ότι πιο ανθρώπινο έχω διαβάσει ποτέ για τη Βασίλισσα μιας και έχω ακούσει αρκετές νέες μαμάδες να το παραδέχονται. Γιατί αποδεχόμαστε τόσο αδιαμαρτύρητα την προσβλητική -έστω μυθοπλαστική – απεικόνιση της Βασίλισσας από το Netflix; Μήπως αντιμετωπίζεται με υπερβολική επιθετικότητα λόγω της θέσης της; Δεν διαβάζουμε στα φεμινιστικά εγχειρίδια ότι ο παραδοσιακός πατριαρχικός τρόπος που η κοινωνία εξανάγκαζε τις γυναίκες να κάνουν παιδιά ήταν για  να τους στερήσει κάθε άλλο μέσο για την επιβίωσή τους και να ταυτίζει την αξία τους με την παραγωγή απογόνων για χάρη των αντρών; Μήπως πρέπει να ασκούμε κριτική σε πολιτικά πρόσωπα για τον δημόσιο βίο τους και όχι για την ιδιωτική τους ζωή (εκτός αν συμπεριφέρονται παραβατικά). Μήπως ο σεξισμός κρύβεται εκεί που δεν τον περιμέναμε ποτέ; Υπάρχει πολιτική ορθότητα και στη μυθοπλασία όταν οι σεναριογράφοι ανασκευάζουν ανακριβώς τα πρόσωπα και εξιστορούν μια σχεδόν αληθινή -αλλά τελικά όχι τόσο τελικά- ιστορία; Τόσα πολλά ερωτήματα που εμένα μου φαίνονται ρητορικά αλλά θεωρώ πρέπον να απαντηθούν από τον καθένα ξεχωριστά.