Πέρασε ακριβώς ένας χρόνος. Θα ήταν μέγα λάθος να αποκαλέσουμε τη σημερινή «μέρα μνήμης». Δεν χρειάζεται να σου θυμίσουν κάτι που δεν ξέχασες ποτέ. Κάτι που ποτέ δεν έπαψε να αποτελεί εφιάλτη. Η τραγωδία στα Τέμπη είναι από αυτά τα γεγονότα που χαράζουν μια για πάντα γραμμή ανάμεσα στο «πριν» και στο «μετά».

Γράφει ο Γιώργος Καραχάλιος

Είναι και αυτή η ταύτιση που νιώσαμε. Δυνητικά όλοι θα μπορούσαμε να είμαστε μέσα σε κάποιο από αυτά τα βαγόνια. Δυνητικά όλοι θα μπορούσαμε να έχουμε εκεί κάποιον δικό μας άνθρωπο, συγγενή ή φίλο.

Ένα τέτοιο κολοσσιαίο έγκλημα ζητά στο συλλογικό συνειδητό μια κάποια λύτρωση. Οι 57 ψυχές που χάθηκαν, χάθηκαν για πάντα. Όμως αν χαθεί και η ελπίδα πως δεν υπάρχει δικαιοσύνη, αν δεν έχουμε έστω το αποκούμπι πως υπάρχει κράτος που εφαρμόζει τους νόμους και μαθαίνει από τα λάθη του, το χτύπημα θα είναι πολλαπλάσιο, οι κοινωνικές συνέπειες πιο σκληρές.

Πέρασε ακριβώς ένας χρόνος. Και τα ερωτήματα επιμένουν, βγαίνουν συνεχώς στην επιφάνεια και πονάνε με τη δύναμη της απόγνωσης που κομίζουν. Οι απαντήσεις ακόμα αιωρούνται, ακόμα αναζητούνται.

Τελικά τι έγινε εκείνο το μοιραίο βράδυ στα Τέμπη;

Πρώτα και κύρια τα έριξαν στον σταθμάρχη. «60άρης και άπειρος». Τα έριξαν και στον οδηγό της αμαξοστοιχίας επειδή δεν τήρησε το πρωτόκολλο. Γενικά το πήγαμε από το «ανθρώπινο λάθος» στο «ανθρώπινο λάθος».

Όμως ακόμα κι έτσι να ήταν (που δεν ήταν μόνο, αλλά λέμε….), υπάρχουν πολλά που δεν έγιναν νωρίτερα για να φτάσουμε στο σημείο να εξαρτόμαστε από τον παράγοντα άνθρωπο.

Ακριβοπληρωμένα συστήματα ασφαλείας που δεν λειτούργησαν ποτέ. Τεχνολογικά μέσα που δεν αξιοποιήθηκαν λες και ζούμε στο 1960. Αποψίλωση ανθρώπινου δυναμικού. Έργα συντήρησης που δεν έγιναν ποτέ. Κραυγές αγωνίας και προειδοποίησης από ανθρώπους που ήξεραν τι κίνδυνος υπήρχε, αλλά αγνοήθηκαν επιδεικτικά.

Έχει αλλάξει τίποτα στον τρόπο που λειτουργεί ο ΟΣΕ;

Ρητορικής φύσης τα κάτωθι, απλώς τα λέμε δυνατά, την απάντηση την ξέρουμε ήδη; Έχει φτιάξει το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας; Είμαστε σε θέση να πούμε κατηγορηματικά πως δεν πρόκειται να συμβεί ξανά κάτι παρόμοιο στο μέλλον; Πως μάθαμε από τα λάθη μας και όλα είναι όπως πρέπει στο κομμάτι «ασφάλεια»;  Παίρνουμε, αν τολμάμε, το τρένο με την αίσθηση πως τίποτα κακό δεν μπορεί να συμβεί ή τρέμει το φυλλοκάρδι μας;

Μαθαίνεις για ειδήσεις όπως αυτή τις προάλλες για τον οδηγό τρένου που κατέβηκε να ελέγξει μόνος του μια αφύλακτη διάβαση και πιάνεις το κεφάλι σου με απελπισία…

Θα πληρώσει κανείς από αυτούς που πραγματικά φταίνε;

Και ερχόμαστε και σε αυτό που εξοργίζει τους περισσότερους – δικαίως. Το σύστημα. Το πολιτικό σύστημα. Που πολλά κάνει, πολλά δεν κάνει, αλλά δεν έχει ταίρι στο να προστατεύει τους δικούς του. Λυσσαλέα και με κάθε κόστος. Άκου εκεί «βουλευτική ασυλία»…

Το πώς (δεν) λειτούργησε η Εξεταστική Επιτροπή των Τεμπών εντείνει την κοινωνική οργή. Μάρτυρες που δεν κλήθηκαν ποτέ να καταθέσουν παρότι είχαν πολλά να πουν (με αστείες δικαιολογίες), προτροπές προς τους συγγενείς των θυμάτων να θρηνήσουν βουβά (πόσο θράσος…), αιχμές ότι ορισμένοι εξ αυτών θέλουν να κάνουν πολιτική καριέρα κεφαλαιοποιώντας την τραγωδία – είναι απίστευτο το πού φτάνει ο «άρρωστος» νους ορισμένων.

Ουσία είναι πως ορισμένα μέλη της Επιτροπής, με τη δύναμη που τους δίνει η πλειοψηφία, ενήργησαν «ετσιθελικά» και με τρόπο που προκαλεί το περί δικαίου αίσθημα.

Γιατί «μπαζώθηκε» άρον άρον ο τόπος του δυστυχήματος;

Ακόμα και ο πιο καλόπιστος άνθρωπος του κόσμου να είσαι, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς: Γιατί κάποιοι έσπευσαν να μπαζώσουν τον τόπο του δυστυχήματος τα πρώτα 24ώρα μετά το δυστύχημα; Χωρίς πρώτα να εξεταστεί ενδελεχώς; Λες και ήταν αυτό προτεραιότητα για κάποιο πολύ περίεργο λόγο.

Η αλλοίωση των στοιχείων ήταν κάτι το ασυγχώρητο. Μπορεί έτσι να εξαφανίστηκαν δια παντός πολύτιμα δεδομένα που θα έριχναν φως σε αρκετά από τα ερωτήματα που ζητούν τεκμηρίωση. Όπως καίριες λεπτομέρειες για το φορτίο που κουβαλούσε το τρένο και γιατί έγινε τόσο ισχυρή έκρηξη.

Η λέξη «συγκάλυψη» ακούγεται δυνατά για τα Τέμπη. Και όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Έγκλημα στο έγκλημα; Θέλει αποδείξεις για να πεις κάτι τέτοιο, αλλά είναι ξεκάθαρο γιατί ως σκέψη είναι στο μυαλό πάρα πολλών.

Είναι δυνατόν ακόμα και αυτό το ζήτημα να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης;

Δυστυχώς είναι και το είδαμε, το βλέπουμε στην πράξη. Όπως, δυστυχώς επίσης,  συμβαίνει γενικώς στις τραγωδίες – ξεχάσαμε κιόλας τι έγινε στο Μάτι;

Όμως δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν οι κομματικοί στρατοί, οι ατζέντες που έχουν να εξυπηρετήσουν κάποιοι, το τι λένε τα τρολ στα social media όπως το Twitter. Η δικαίωση των συγγενών των θυμάτων στα Τέμπη, η κοινωνική δικαίωση περνάει και μέσα από την υπέρβαση της υποκρισίας και των φανατικών.